Coğrafi İşaret
Günümüzde en fazla rağbet gören ürünler içerisinde coğrafi işarete sahip olanlar en başlarda gelirler. Çünkü bu tarz ürünlerde yöresel bir hava bulma şansı vardır. Ayrıca coğrafi işaretli olan ürünün ait olduğu bölgeyle özdeşleşmiş olduğu görülür. Buda o ürüne dair farklılıklar görülmesi anlamına gelir.
Bu konuda ülkemize baktığımız zaman birçok ürünün karşımıza çıktığını görmek zor değildir. Kayseri pastırması, Tapan bıçağı, Antep baklavası ve daha birçok ürün bu kapsamda değerlendirilir.
Coğrafi İşaretin Anlamı Nedir?
Coğrafi işaret birçok yerde karşımıza çıkma şansı olan bir ifadedir. Bunun anlamı ise herhangi bir ürünün farklılığı ve yöresel özellikleri olması şeklinde bilinir. Yani coğrafi işaretin yer aldığı bir ürünü farklı bir kategoride değerlendirmek mümkündür. Tabi sadece yiyecek veya içecek şeklinde düşünmemek gerekir. Farklı içeriğe sahip birçok üründe coğrafi işareti görmek mümkündür.
Coğrafi işaretli ürünler konusunda ülkemiz tam anlamıyla geniş bir yapıya sahiptir. Çünkü ülkemizde yer alan şehirlerin büyük çoğunluğunda coğrafi işarete sahip olan ürünler bulunur. Hatta bazı şehirlerde birden fazla bu tarz ürün bulma şansıda vardır.
Coğrafi İşaretli Ürünlerimiz Nelerdir?
Coğrafi işaret alan ürünlerimiz sadece ülkemiz sınırlarında değil dünyanın birçok yerinde ilgi görür. Zaten bu özellikle olan ürünlerin geniş kitlelere ulaşması hiçte zor değildir. Coğrafi işaretli ürünlerimiz arasında en çok bilinenleri şöyledir;
- Antep Fıstığı.
- Mersin Cezeryesi.
- Kars El Halısı.
- Tapan Bıçağı.
- Kayseri Pastırması.
- Nallıhan İğne Oyası.
- Oltu Taşı.
- Diyarbakır Karpuzu.
- Afyon Mermeri.
- Çorum Leblebisi.
- Aydın İnciri.
- Anamur Muzu.
- Antep Baklavası.
Coğrafi işaretli ürünler arasında yukarıda yer alanlar oldukça popülerdir. Tabi ülkemizde daha birçok ürünün bu özellikte olduğunu söylemek doğru olur. Tarım, gıda, el sanatları ve birçok farklı alandan ürün bulmak mümkündür.
Coğrafi İşaretli Ürünlerin Ne Gibi Farkları Vardır?
Öncelikle coğrafi işaret her ürüne verilmez. Yani bir ürün belirli bölgede ünlü diye coğrafi işaretli olmaz. Burada önemli olan bazı kriterler vardır. Bu kriterleri şöyle sıralayabiliriz;
- Ürünün coğrafi sınırlarının belirli bir alan içinde bulunması.
- Ürünün ait olduğu coğrafyaya özgü şekilde meydana gelmesi.
- Ürünün en az bir tane karakteristik özelliğe sahip olarak bulunduğu bölgeyle özdeşleşmesi.
Coğrafi işaretli ürünler her zaman özel bir kategoride yer alır ve ilgiyi kaybetmezler. Bunun yanında coğrafi işaretli bir ürünü daha yakından tanıma isteği herkeste vardır. Özellikle gıda alanında yer alan ürünlerin coğrafi işaretli olanları muhteşem lezzetlere sahiptirler. Sonuçta coğrafi işareti almaya hak kazanan ürünlerin farklı olması beklenen bir durumdur. Zaten bundan dolayı bazı ürünlerde coğrafi işareti görmekteyiz.
Coğrafi İşaretin Başvuru Süreci Nasıldır?
Bir ürünün coğrafi işarete sahip olması için tescilli olması gerekir. Bunun içinde başvuru yapılarak işlem başlatılması gerekmektedir. Başvuru hakkı; üretici grupları, yetkili dernekler, vakıflar ve coğrafi yöreyle alakalı kamu kurumlarına aittir.
Coğrafi işareti almak için başvurulan ürün hakkında gerekli olan detayların belirtilmesi gerekir. Özellikle o ürün ve ait olduğu coğrafya arasındaki bağın açıkça yer alması önemlidir. Başvurusu alınan ürünün değerlendirme süreci başlar.
Buna göre ürüne ait bilgilerin doğruluğu araştırılır. Ayrıca detaylı bir inceleme yapılarak eğer varsa eksik hususlar ortaya çıkarılır. Buna göre sorunsuz olan ürünlerin coğrafi işareti almaya hak kazanması mümkündür.
Coğrafi işarete sahip olan ürünler belirli bir bölgeye ait olsa da aslında milli değerlerdir. Çünkü bu tarz ürünler temelde ait olduğu bölgeyi temsil etseler de genele bakıldığında Türkiye'ye aittirler.